Kompanije sve češće angažuju stručnjake za SEO, odnosno specijaliste za optimizaciju sajtova, kako bi ih što bolje pozicionirali u onlajn pretrazi. Ako vas oblast SEO intrigira i želeli biste da započnete karijeru u toj branši, značiće vam da se upoznate sa svim terminima i izrazima koji se koriste. Ovaj rečnik će vam u tome, nadamo se, biti od velike pomoći.
Ako ste, pak, baš vi jedan od vrsnih stručnjaka za SEO, sigurni smo da dobro poznajete i terminologiju. S obzirom na to da je većina izraza preuzeta iz engleskog jezika, ukoliko njime dobro baratate lakše ćete ih i razumeti, ali vaši saradnici ili klijenti za koje radite možda neće uvek biti poznavaoci stranih izraza, te nije na odmet da imate pri ruci i jedan ovakav rečnik koji vam može pomoći u definisanju i pojašnjenju najznačajnijih pojmova.
Radi lakše upotrebe i bolje preglednosti, rečnik SEO izraza podelili smo u nekoliko najznačajnijih oblasti i u sklopu svake od njih objasnili najvažnije termine, poređane po abecednom redu. Svaki pojam na srpskom jeziku prati i njegov ekvivalent na engleskom, kao i skraćenica u slučaju da se koristi, a zatim i definicija.
SRPSKI | ENGLESKI | DEFINICIJA |
Osnovni pojmovi | ||
| negativne (manipulativne) SEO tehnike | black hat techniques | manipulativne tehnike optimizacije koje pretraživači, kada ih detektuju, najčešće kažnjavaju; takva je, recimo, tehnika gomilanja ključnih reči na stranici |
| optimizacija za pretraživače |
search engine optimization (SEO)
| optimizovanje vebsajtova i veb stranica radi što boljeg pozicioniranja u pretrazi izvršenoj u pretraživačima na internetu |
| pozitivne (preporučljive) SEO tehnike | white hat techniques | sve tehnike za SEO koje korisnicima i pretraživačima zaista pomažu da prepoznaju relevantnost i ulogu sadržaja na određenoj stranici |
| pretraživač | search engine (SE) | pretraživač uz pomoć kojeg korisnici na internetu pronalaze ono što ih zanima; ubedljivo najzastupljeniji pretraživač je Gugl, ali postoje i brojni drugi, kao što su Bing, Yandex i Yahoo |
| prirodni (organski) rezultati pretrage | organic search results | rezultati pretrage koji daju najrelevantnije odgovore na traženi upit i ne obuhvataju plaćene oglase |
| SEO revizija | SEO audit | analiziranje trenutnog stanja u vezi sa optimizovanošću jednog vebsajta ili pojedinačne stranice; analiza se najčešće vrši uz pomoć onlajn alata za tu svrhu, i to na osnovu određenih parametara poput pregleda ključnih reči, strukturnih podataka, metaopisa i dr. |
| SEO za glasovnu pretragu | voice search SEO | optimizacija sajtova za pretragu uz pomoć glasovnih komandi, koje nude servisi kao što su Google Assistant, Amazon Echo i dr. |
| SEO za lokalnu pretragu | local SEO | optimizacija vebsajtova i stranica za lokalnu pretragu; ovakva vrsta optimizacije najznačajnija je za kompanije koje posluju na lokalnom tržištu |
| SEO za mobilnu pretragu | mobile search SEO | optimizacija sajta za pretragu na mobilnim uređajima; |
| stranica sa rezultatima pretrage | search engine results page (SERP) | strana koju internet pretraživač prikazuje kao odgovor na upit korisnika |
Indeksiranje i pozicioniranje | ||
| algoritam pretraživača | search engine algorithm | skup pravila na osnovu kojih pretraživači indeksiraju i vrednuju sajtove i veb stranice, a zatim ih prema rezultatima pozicioniraju u pretrazi |
| autoritet domena | domain authority (DA) | opšteprihvaćen termin koji označava da se parametri domena mere uzimajući u obzir prestiž sajta, relevantnost sadržaja, jačinu dolaznih linkova i popularnost kod korisnika (na osnovu broja posetilaca, deljenja na društvenim mrežama i drugih faktora) |
| autoritet stranice | page authority (PA) | opšteprihvaćen termin koji označava da se parametri jedne veb stranice mere uzimajući u obzir prestiž veb sajta na kom se nalazi, relevantnost sadržaja, jačinu dolaznih linkova i popularnost kod korisnika (na osnovu broja posetilaca, podela na društvenim mrežama i drugih faktora) |
| ažuriranje algoritma | algorithm update | algoritmi pretraživača često bivaju ažurirani; najčešće se vrše sitnije izmene, ali s vremena na vreme obavi se i kompletno ažuriranje, što u velikoj meri može uticati na dotadašnje pozicioniranje |
| C-blok | C-block | termin c-blok podrazumeva skup vebsajtova koji dele istu IP adresu; ako postoji izrazito veliki broj dolaznih linkova među sajtovima iz istog c-bloka, pretraživač može da posumnja da su primenjene manipulativne metode kako bi se stekla korist u odnosu na konkurenciju u rezultatima pretrage, na osnovu čega može da primeni kaznene mere grupno ili pojedinačno |
| Google AdWords | Google AdWords | plaćeni oglasi koji se u pretrazi izlistavaju pre prirodnih rezultata na Guglu; iako je istaknuto da je reč o reklami, brojni korisnici ne primete natpis i često nisu svesni da su kliknuli na oglas |
| Google RankBrain | Google RankBrain | poslednja velika izmena jednog dela Guglovog algoritma nazvana je Google RankBrain i u velikoj meri se oslanja na automatizovane procese zasnovane na mašinskom učenju, kako bi se korisnicima pružili što adekvatniji rezultati pretrage |
| Guglov algoritam Kolibri | Google Hummingbird | algoritam koji Gugl koristi za rangiranje vebsajtova i određivanje koji će se od njih prikazati na kom mestu u rezultatima pretrage; ovaj algoritam akcenat stavlja na prirodnu upotrebu jezika, smatrajući kontekst i značenje celokupnog sadržaja važnijima od individulanih ključnih reči. |
| Guglov robot (tzv. pauk) | Google bot (crawler, spider) | robotizovana aktivnost Guglovog algoritma kojom se indeksira vebsajt ili stranica, uključujući pregled sadržaja, URL adresa, strukturnih podataka, metaopisa i dr. |
| indeksiranje | indexing | detaljan pregled sajta uz pomoć robota kojim se pročešljava sadržaj na stranicama sa ciljem prepoznavanja relevantnosti za određenu pretragu; nakon indeksiranja sajt se skladišti u Guglovoj bazi podataka odakle se plasira na stranice sa rezultatima pretrage (SERP) |
| istaknuti isečak u pretrazi | featured snippet | Isečak (odeljak) koji je vidno istaknut u rezultatima pretrage, a koji biva izdvojen jer pretraživač u njemu prepoznaje najrelevantniji i najsveobuhvatniji odgovor na upit |
| istaknuti odeljak u lokalnoj pretrazi | local pack / local finder | prilikom lokalne pretrage na Guglu, pre organskih rezultata, pojavljuje se istanuti odeljak koji najčešće prikazuje tri rezulatata (local pack), kao i mogućnost proširenja liste (local finder); parametri koje koristi Gugl za isticanje ovih rezultata razlikuju se od faktora koji utiču na organsku pretragu |
| kazna od strane pretraživača | search engine penalty | sajtovi koji primenjuju negativne SEO tehnike ili na drugi način manipulišu podacima dostupnim pretraživačima, najčešće zbog toga bivaju kažnjeni, čime se i njihova pozicija u pretrazi pogoršava |
| latentno semantičko indeksiranje | latent semantic indexing (LSI) | matematička metoda kojom se pretraživačima omogućava da razumeju sinonime ciljanih ključnih reči, na osnovu čega bolje razumeju celokupan sadržaj; podrazumeva skeniranje nestrukturiranih podataka unutar dokumenata i pronalaženje skrivenih veza između značenja reči kako bi se poboljšalo razumevanje sadržaja, a time i doprinelo efikasnijem indeksiranju |
| metaopis | meta description | tekstualni opis sadržaja na stranici, koji se u rezultatima pretrage nalazi ispod URL adrese i korisnicma daje više informacija o sadržaju stranice; ne preporučuje se da prelazi 156 slovnih mesta |
| spamovanje indeksovanja | spamdexing | namerno spamovanje veb pretraživača prilikom indeksiranja sajtova i veb stranica kako bi se manipulacijom došlo do pozicioniranja u pretrazi; može da uključuje, recimo, tehniku ponavljanja nepovezanih ključnih reči u sadržaju ili u linkovima, kako bi se prevarili pretraživači |
Ključne reči | ||
| broj pretraga za ključnu reč | keyword search volume | broj koji pokazuje koliko je puta ključna reč pretraživana u određenom periodu, najčešće u toku jednog meseca |
| dugačka ključna reč | long-tail keyword | fraze koje korisinici pretražuju na internetu, a ne odnose se na samo jednu reč, već, recimo, na jedno pitanje ili nekoliko povezanih pojmova |
| glavna ključna reč | head keyword | ključna reč koja objedinjuje sav sadržaj na vebsajtu; ona se posle proširuje na duže ključne reči, LSI ključne reči i druge (kroz stranice, blog i dr) |
| gustina ključnih reči | keyword density | broj upotrebljenih ključnih reči na jednoj stranici (ili u jednom članku) u odnosu na ukupan broj reči; preporuka je da pisanje sadržaja bude prirodno, odnosno da gustina ne prelazi 2% ukupne količine sadržaja ili teksta, što je moguće utvrditi uz pomoć onlajn alata za proveru |
| istraživanje ključnih reči | keyword research | podrazumeva istraživanje učestalosti pretraživanja određene ključne reči u pretraživačima od strane korisnika, analizu postojećih rezultata, analizu konkurencije, pregled relevantnih parametara i dr; sve što se radi u oblasti optimizacije, trebalo bi da počne istraživanjem ključnih reči |
| ključna reč srednje dužine | medium-tail keyword | izrazi koj se koriste u pretrazi, a podrazumevaju fraze srednje dužine, najčeće sastavljene od dve reči |
| LSI ključne reči | LSI keywords | sinonimi ciljanih ključnih reči se nazivaju LSI ključnim rečima, budući da latentno semantičko indeksiranje (LSI) pomaže pretraživačima da prepoznaju i razumeju značenje sinonima, time stiču sveobuhvatniji uvid u značenje sadržaja na stranici |
| povezane ključne reči | related kewords | reči koje su povezane sa glavnom ključnom reči, a čija se upotreba takođe preporučuje u određenom sadržaju kako bi se stekla bolja pozicija tokom pretrage |
| težina rangiranja za ključnu reč | keyword difficulty | brojčana oznaka koja pokazuje u kojoj meri će biti teško optimizovati sadržaj za određenu ključnu reč u odnosu na broj pretraga, konkurenciju i druge parametre; preporučuje se biranje konkretnijih izraza i fraza
|
Linkovi | ||
| gostujući članak za blog | guest blogging | pisanje članka koji će ciljano biti objavljen na relevantnom sajtu ili blogu sa autorietom; ovo je jedna od tehnika optimizacije van stranice, a sprovodi se kao deo procesa građenja linkova |
| građenje (mreže) linkova | link building | pozitivna SEO tehnika koja podrazumeva proces povezivanja sajtova sa sličnom nišom i sadržajem, odnosno izgradnje mreže linkova koji sa drugih sajtova vode do željenog sajta, čime se poboljšavaju pozicije u pretrazi |
| neispravan link | broken link | link koji nije ispravno postavljen ili vodi ka nepostojećoj stranici |
| pisanje članaka za blog
| blogging | pisanje članaka za kompanijski ili lični blog, kreiranih za potrebe optimizacije stranice i boljeg rangiranja u pretrazi; podrazumeva pisanje na osnovu ključnih reči, povezanih linkova i drugih preporučenih SEO tehnika |
| povratni linkovi / dolazni linkovi | backlinks | linkovi koji sa drugih sajtova dolaze do vebsajta za koji se vrši optimizacija |
| spoljašnji linkovi / eksterni linkovi | external links | linkovi koji vode ka stranicama na sajtovima različitih od onog na kojem je link |
| struktura linka | link structure | izgled linka koji pretraživačima ukazuje na koju stranicu link vodi; upotreba ključne reči unutar strukture linka je svakako poželjna, ali link ne bi trebalo pretrpavati pojmovima |
| tekstualni link | anchor text | tekst vidljiv na stranici, na koji korisnici mogu da kliknu, a koji vodi na adresu definisanu u linku |
| unutrašnje povezivanje sadržaja | internal linking | podrazumeva tehniku za SEO koja obuhvata međusobno povezivanje sadržaja sa različitih stranica na jednom sajtu putem unutrašnjih linkova |
| unutrašnji linkovi / interni linkovi | internal links | linkovi koji vode ka drugim stranicama istog sajta na kojem se nalazi link |
Strukturni podaci | ||
| grupisanje u šemi vebsajta | website silo schema | Podrazumeva grupisanje povezanih statičkih i dinamičkih stranica sa jednog vebsajta, bilo strukturno ili unutrašnjim linkovanjem, kako bi se jasno istakle kategorije na osnovu ključnih reči na sajtu |
| kategorizacija (sortiranje) sadržaja | content categorization | sortiranje sadržaja u sklopu navigacione strukture sajta tako da jasno bude podeljen po određenim kategorijama i potkategorijama i kao takav pozicioniran na sajtu; optimalno je da od početne strane do tražene informacije korisnik dođe u 2-3 koraka |
| markacija Schema.org | Schema.org | opšteusvojeni vokabular (mikropodaci) koji se kao deo programskog koda dodaje na veb stranice i pomaže pretraživačima da bolje shvate šta određeni sadržaj označava; termin Schema.org postao je sinonim za pojam strukturnih podataka |
| relacije dofollow/nofollow | dofollow/nofollow attributes | Relacija nofollow dodaje se najčešće u HTML kodu spoljnih linkova i pretraživače onemogućava da ih prate, odnosno ukazuje na to da taj link ne indeksiraju kao povratni link ka sajtu na koji vodi. Suprotno od toga, linkovi koje pretraživači treba da prate (dofollow) najčešće su unutrašnji linkovi, ali za njih se ništa dodatno ne upisuje u kodu |
| semantičke HTML5 oznake | semantic HTML5 tags | oznake koje pretraživačima jasno pokazuju koju ulogu na sajtu ima označeni sadržaj; pomažu algoritmu da razume kontekst i odvoji važan sadržaj od manje važnog; podrazumevaju oznake kao što su zaglavlje sajta, navigacioni meni, glavni sadržaj, sporedni sadržaj, začelje sajta i dr. |
| XML mapa sajta | XML site map (sitemap.xml) | datoteka koja sadrži spisak linkova ka stranicama i koja olakšava pretraživačima da pronađu i indeksiraju stranice sajta; XML mapu trebalo bi da sadrži svaki sajt u svom glavnom (eng. root) direktorijumu |
Tehnike za SEO | ||
| automatsko generisanje sadržaja | automatically generated content | određeni alati koriste se za automatsko kreiranje teksta za članke i drugi sadržaj na sajtu, pa i za čitave veb stranice; ovu tehniku najčešće koriste oni koji manipulišu izgradnjom mreže linkova, uglavnom izradom nekoliko povezanih sajtova koji međusobno šalju povratne linkove jedni drugima (tzv. farme linkova) |
| gomilanje ključnih reči | Keyword stuffing | podrazumeva prenatrpavanje svakog pasusa i elementa ključnim rečima; preporuka je da se u određenim elementima (naslov, podnaslov, pasus i metaopis) upotrebi ključna reč, ali ne da se u tome preteruje niti da se spamuje kompletan sadržaj; ranije je to bilo zanemareno, ali već dugo nije i pretraživači će u slučaju detekcije kazniti sajt koji primenjuje ovu tehniku |
| onlajn poslovni imenik | business directory | veb direktorijum koji sadrži indeks kompanija razvrstanih po azbučnom redu i privrednim delatnostima; na taj način korisnici lakše pronalaze informacije o njima, a firme obezbeđuju povratni link ka svom sajtu |
| optimizacija na stranici | on-page optimization | podrazumeva strukturiranje podataka u sklopu programskog koda stranice, sređivanje URL adresa i metaopisa, upotrebu ključne reči u naslovu, formatiranje sadržaja i dr. |
| optimizacija van stranice | off-page optimization | tehnike koje se obavljaju izvan same stranice, ali dovode do povećanja saobraćaja ka stranici i bolje pozicije u pretrazi; podrazumeva građenje linkova, kampanje digitalnog marketinga, povezivanje sa društvenim mrežama i dr. |
| pokrivanje sadržaja | cloaking | Negativna SEO tehnika koja podrazumeva prikazivanje različitog sadržaja korisnicima sajta i pretražvačima; čim se identifikuje prisustvo robota (pauka) na sajtu, putem IP adrese ili HTTP zaglavlja isporučuje se druga verzija veb stranice, sa sadržajem koji nije prisutan na vidljivoj strani ili koji se ne može pretraživati. Cilj ove tehnike je prevariti pretraživače da u rezultatima pretrage prikažu stranicu koju inače ne bi, jer nije suštinski relevantna za upit |
| privatne mreže blogova | private blog networks (PBN) | kolekcija blogova koje kreira jedna ili više osoba sa ciljem generisanja što većeg broja sadržaja i povratnih linkova ka ciljnom sajtu i njegovom boljem pozicioniranju u pretrazi; vlasnik mreže ima mogućnost da manipuliše sadržajem i linkovima po sopstvenom nahođenju; najčešće se, međutim, pri tome zanemaruje kvalitet sadržaja zbog čega pretraživač može primeniti kaznene mere za sajt do kojeg primeti da vodi najviše linkova |
| spinovanje članaka | article spinning | negativna tehnika koja postaje sve popularnija, a podrazumeva reciklažu starog sadržaja već postojećih članaka za blog, recimo, i to uz pomoć specijalnog softvera koji izvorni tekst parafrazira tako da navodno nastane nov sadržaj, ali u suštini je kopija; upotreba programa smanjuje mogućnost da alati za otkrivanje plagijata prepoznaju prevaru |
| stranice-mostovi | bridge (doorway) pages | negativna SEO tehnika koja podrazumeva namerno kreiranje tzv. stranica-mostova koje utiču na indeksiranje tako što predstavljaju rezultate za određene fraze, ali pri tome posetioce šalju na neku drugu stranicu bez njihovog znanja; ovakve strane koriste neku vrstu maskiranja da ih pretraživači ne bi prepoznali |
Ukoliko i dalje imate neodoumice u vezi sa nekim izrazima ili ako postoji nešto što nismo obuhvatili ovim rečnikom a voleli biste da znate, ne ustručavajte se da nam postavite pitanje ili ostavite komentar u odeljku ispod teksta ili na našoj stranici na društvenoj mreži Facebook.
Ukoliko ste, pak, vlasnik vebsajta koji do sada nije optimizovan, a niste sigurni da je SEO oblast kojom biste uspeli sami da se bavite dovoljno kvalitetno, pozivamo vas da popunite naš onlajn formular i dobijete besplatnu analizu sajta, kao i konsultaciju sa našim stručnjacima u vezi sa potencijalnim koracima za efikasnu optimizaciju.
